حرکت در اشعار غیرروایی شاملو (با تأکید بر حرکت تصویر)

هدف این مقاله بررسی سیر و حرکت شعر بر اساس تصاویر آن در شعر شاملو است. مقصود از حرکت تصویر در این مقاله یعنی تغییر، دگرگونی، جهش و تبدیل اندام‌وار و ارگانیک یک تصویر به تصویر یا تصاویر دیگر به‌گونه‌ای که بتوان سیر و حرکتی طبیعی را میان ‌آن‌ها درک کرد. در برخی از اشعار شاملو تصاویر مبدا و مقصد دارند و به گونه‌ای در امتداد یکدیگر قرار گرفته‌اند و فاصله میان ‌آن‌ها با عناصری پر شده است که هنگام خواندن ترتیبی میان ‌آن‌ها شکل گرفته و نوعی حرکت و سیر زمان در ‌آن‌ها حس می‌شود. حرکت میان این‌گونه تصاویر را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد: حرکت میان تصاویر واحد، حرکت میان تصاویر متنوع و حرکت میان تصاویر تلفیقی. این نوع تصاویر علاوه بر جنبه‌های زیباشناختی و تناسب با عاطفه و اندیشه شاعر، سیر و حرکت شعر را نیز بر عهده دارند و شعر را از ایستایی و سکون رهایی بخشیده، موجب پویایی و حس زنده بودن شعر می‌شود. علاوه بر آن، بررسی حرکت تصاویر انسجام شعر شاملو را نیز نشان می‌دهد.